Net zo als een leger mieren in het dierenrijk kunnen individuen, groepen en zelfs hele samenlevingen soms verstrikt raken in een spiraal. Een vicieuze cirkel van zichzelf versterkend disfunctioneel gedrag. Volgens prof. Schippers* wordt een doodsspiraal gekenmerkt door voortdurende gebrekkige besluitvorming waarbij de ene slechte beslissing leidt tot de andere, die zelfs kan leiden tot de ineenstorting van een individu, groep of samenleving. Mensen beginnen zich te realiseren dat het aan henzelf is om de wereld te creëren.
*Michaëla Schippers is hoogleraar Gedrag- en Prestatiemanagement aan de Rotterdamse Managementschool van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Er is meer nodig. Een wijze van handelen waarbij welzijn centraal staat, in plaats van winst, aanzien en macht. The Great Citizens Movement wil deze transitie faciliteren. Door mensen hun eigen visie te laten creëren en deze te vertalen naar acties – op een manier die het beste bij hen past. “Het begint thuis in huis”.
“We zitten in een epidemie van narcisme en slechte besluitvorming”
Dit gesprek met prof. Jordan B. Peterson werd backstage opgenomen in RAI Amsterdam op 25 september 2022, vlak voor zijn ‘Beyond Order’ show. Prof. Jordan Peterson zegt dat een belangrijk probleem moedwillige blindheid is, mensen houden zichzelf opzettelijk onwetend van feiten, d.w.z. ze knijpen een oogje dicht. Een ander probleem waar hij op wijst is een epidemie van narcisme, oftewel eigenliefde. Als oplossing vindt hij dat mensen meer betrokken moeten raken bij de samenleving.
Hoe groepsdieren kunnen vastlopen doodscirkel
We weten dat psychogene epidemieën zich nu met ongekende snelheid verspreiden. De ene na de andere. Hetzelfde mechanisme dat er voor zorgt dat mieren als groep kunnen overleven kan er ook voor zorgen dat de hele groep vastloopt in een ‘doodscirkel’. Ze blijven circulair rondjes draaien tot ze uitgeput zijn.
Al deze dingen die we nu zien, onderdrukking van informatie en micromanagement
Michaëla Schippers: “Een ‘mierenmolen wordt het genoemd, of een ‘dodenspiraal’. Dit woord wordt ook gebruikt in management. Maar het eerste dat er gebeurt is dat er een onderdrukking is van informatie en micromanagement. Er is.. dus al deze dingen die we nu zien. (diverse concrete voorbeelden worden benoemd in het gesprek) Disfunctioneel gedrag van mensen, aangeleerde hulpeloosheid.
Mensen moeten dan wel in collectieve ontkenning hierover, dus de mieren rennen rond in het geloof vooruit te gaan
Dat is één van de dieptepunten. Mensen weten niet meer wat ze moeten doen. Omdat hun informatie wordt onderdrukt, hun mening wordt niet meer toegestaan. Er is één verhaal dat gevolgd moet worden. ‘Want anders…’
Jordan Peterson: ” Ja, het duurt niet lang om van ‘met ons meedoen’ naar ‘lieg voor ons’ te gaan.” Michaëla Schippers: Ja, Rosabeth Moss Kanter, zij bestudeerde het en ze zei: weet je mensen moeten ook in collectieve ontkenning zijn hierover. Dus de mieren rennen rond in het geloof vooruit te gaan.
Om iets te ontkennen moet je weten wat er aan de hand is. Met moedwillige blindheid kun je het gewoon niet weten
Ja, ze gaan vooruit, maar in een cirkel. En dat gebeurt dus in een bedrijf, ze blijven de ene slechte beslissing na de andere nemen.” Jordan Peterson: “Ik denk dat ontkenning precies de juiste diagnose is. Het is nog meer als opzettelijke blindheid. En opzettelijke blindheid is makkelijker want om iets te ontkennen, moet je weten wat er aan de hand is. Met moedwillige blindheid kun je het gewoon ‘niet weten’.
Iemand Moet het Doen ~ Stef Bos
Je krijgt een emotioneel signaal dat er iets niet klopt en dat is een oproep om te gaan onderzoeken
Je krijgt een emotioneel signaal dat er iets niet klopt en dat is een oproep om te gaan onderzoeken. maar dan kun je gewoon geen gehoor geven aan de oproep en blijf je in een staat van onwetendheid. Het idee dat zoiets een dodelijke bedreiging is voor de sociale orde, die moedwillige blindheid, gaat terug tot de oude Egyptenaren. Het tegengif voor moedwillige blindheid is vrijwillige aandacht. De Egyptenaren hadden dat al uitgevonden in hun mythologie, 5.000 jaar geleden.”
De goede orde, heilzame orde begint bij het individu
Als je een positieve visie op de toekomst hebt en je begint te denken op een bredere schaal, dan kun je verder gaan dan je eigen persoonlijke zorgen- en dat is waar je kunt beginnen, en dan misschien beginnen te handelen op een manier die helpt de goede orde te herstellen. Om de heilzame orde in de staat zelf te herstellen. maar het begint fundamenteel bij het individu.