Misschien heb je het idee dat je op weg bent ergens naar toe, dat je best vooruitstrevend bent, dat je ergens gaat uitkomen een punt zal bereiken. Maar dat gaat helemaal niet gebeuren daarom noemen we het ook een ratrace. Wat zou er met je gebeuren wanneer je nu eens niet een of ander doel hoeft na te streven? Wat gebeurt er wanneer je niet zo nodig de wereld hoeft te redden? Wanneer je niet zo meteen heel rap ergens heen moet ? Dan vertraag je; dan begin je te kuieren, om je heen te kijken en dan wordt je aandachtig, opmerkzaam. Dit is hoe je van de rechtlijnige weg af kunt komen de natuurlijke slingerweg op.
Sorry-go-round – merry-go-round
Ja je kunt gewoon rondjes maken en blijven maken net zoals de planeten dat doen om de zon heen terwijl de zon weer om een ander hemellichaam heen cirkelt. Je kunt gewoon rond gaan zoals je adem ook rond gaat, in en uit met een circulaire flow. Zoals de wereld ook ronddraait, het bestaan: samsara.
Voor heel veel mensen is Samsara het wiel van de cyclus van geboorte en dood ook wel het universele wordingsproces genoemd. Het eindeloze worden dat staat tegenover het eindeloze zijn. Samsara is de sorry-go-round =triest in het rond, in tegenstelling tot nirwana: de merry-go-round = het Engelse woord voor draaimolen, letterlijk vertaald: blij in het rond.
Maar het lekkerste gevoel is nu al jaren zoek dat is een ritje in de draaimolen van Henkie Koek
Lied van Jos Molenaar over de draaimolen van Henkie Koek, gespeeld door de groep Dreun Bulte, productie: Jaap Castricum en JP van der Meij in het Badgastenkerkje.
Alles om ons heen is compleet magisch
Alles om ons heen is compleet magisch. Sommige mensen die rijk zijn aan fantasie en verbeeldingskracht die zijn zich hier bewust van en dat kun je merken aan hoe ze zich gedragen en aan alles waar ze zich mee omringen. Ze hebben magie een sfeer van magie om zich heen. En ze proberen niet de schijn op te houden dat ze voldoen aan het ideaalbeeld dat je normaal moet zijn; ze doen niet net alsof ze gewoon zijn.
Sommige artiesten zijn zo. En relaxte mensen ook. Dat zijn mensen die niet de hele tijd gespannen, opgefokt zijn, bang. Het is heel prachtig om in ontspannen gezelschap te verkeren. Veel mensen zijn gestresst en kunnen laten merken dat ze van jouw aanwezigheid ongemakkelijk worden. Relaxte mensen aan de andere kant hebben wat in Arabië barakah heet, wat vertaald staat voor zoiets als “goddelijke gratie”.
Wanneer je probeert het proces te versnellen dan zorgt die poging ervoor dat het niet gebeurt
Een oude koekenpan waar jaren mee gebakken is is gewoon perfect zoals die is – dat is barakah. Je kan proberen om een nieuwe pan kunstmatig oud te maken maar zoiets werkt meestal niet echt. En het is allemaal nep want barakah krijg je alleen door het proces van groei. Mensen hebben geen zin om te wachten maar het hele ding zit in het wachten. Nee het gaat er hier niet om dat geduld een deugd is die beloond wordt. Het gaat om het wachten wanneer er niets anders te doen is dan wachten.
Zodra je ziet dat je niets kunt doen dan alleen maar wachten, dan gebeurt het. Je kan het niet stimuleren of haasten. Wanneer je het proces probeert te versnellen dan zorgt juist die poging ervoor dat het niet gebeurt. Het wonder gebeurt de hele tijd maar je krijgt het niet te zien als je probeert om het te pakken te krijgen. En je ziet er nog minder van wanneer je het snel probeert. HET kan alleen maar opkomen op het moment dat jij je er niet mee bemoeit
Je zal gewoon je zelf blijven de zelfde koekenbakker die je altijd al bent geweest. Dat kun je niet veranderen. Al je goede voornemens zijn gewoon loos gepraat. Maar zodra je dat inziet begin je echt te worden en begin je te ontspannen. Je zwakte is eigenlijk je kracht. Je kracht zit niet in je sterke wil en je grote ego. Het zit in je slordigheid, je zwakte, je gekke kant.
Er gebeuren de hele tijd heerlijke en prachtige dingen, helemaal vanzelf.
Samsara & nirwana: zelfde leefwereld, andere beleving
De spirituele wereld is gewoon hier niet ergens anders. En een niet- verlichte geest leeft in dezelfde wereld als de verlichte geest: het samsara. Het nirwana is dezelfde wereld maar in nirwana ondergaat de persoon geen begeerte, geen irritatie en verwarring. Al is de omgeving dezelfde, de mentale toestand, de ervaring is anders.
Ja, er zijn ook mensen die op een heel andere manier omgaan met het Rad van fortuin, zij gokken en draaien aan het rad gewoon voor de lol. Ze zitten niet vast aan het spel. De mandala – een geometrisch patroon dat symbolisch de kosmos uitbeeldt- is dus een symbool van de ratrace maar de ratrace is dan getransformeerd.
Zo lang je op het wiel bent zit je vast
Als je kijkt naar schilderijen van het Boeddhistische levenswiel dan zie je bovenaan de succesvolle mensen – dat zijn de engelen- en onderaan helemaal beneden zie je de mensen die niet succesvol zijn en die op allerlei helse manieren vreselijk lijden. Ertussenin vind je in allerlei gradaties gefrustreerde mensen, boze demonen en dieren.
En iedereen is aan het proberen om hogerop te komen. Maar waar een ieder zich ook in het wiel bevindt; het is de bodem- je zit in je eigen kwelling. Zelfs de goden zijn nog druk aan het streven, ze proberen om in de hemel te blijven want vanaf daar kun je alleen maar naar benêe. Het is belangrijk om te zien dat je bovenaan dit wiel geen Boeddha zult aantreffen want een Boeddha is bevrijd en zolang je op het wiel bent zit je vast. Dus: hoe kom je er vanaf?
Transformatie van de ratrace
Waar jij je ook op het wiel bevindt: is hét. Wees daar gewoon. Als je zo laag zit als maar kan dan kun je zien dat elk punt op het wiel hetzelfde is. En door er zo naar te kijken krijg je een totaal ander beeld van het wiel. Je begint te zien dat het niet zozeer gaat over een ronddraaiende beweging als wel een soort beweging van het midden van de cirkel naar de buitenkant en dan weer van de buitenkant naar binnen, zoals een bloem.
En de weg van het bloemblad en jouw wiel wordt opeens een mandala – en cirkel van bloemlaadjes, de vorm van een bloem. Dan zie je dat het wiel in evenwicht is vol van vreugde en met prachtige juwelen getooid. Dat is de transformatie van de ratrace.
Mandalas hebben een diepe symbolische waarde in het Tantrisch Boeddhisme. Samen een medicijnmandala maken is een manier om de gemeenschap te helen en ook de leefomgeving, het milieu. In zandmandala’s wordt het universum uitgebeeld, deze fungeren als een soort architectonisch model een voorbeeld van de verlichte geest. Ze kunnen ook dienen als hulpmiddel bij visualiseren en mediteren.
Als je kijkt naar een ervaren vakman of vakvrouw die aan het werk is – een chirurg, tandarts, schoenenmaker of in Wijk aan Zee bijvoorbeeld flamenco-gitarist Serge Heman, fietsenmaker Jeff Eijking van Bruut Bikes, Draaimolenaar Menno Bakker en beeldhouwster Sjanneke van Herpen ( ja er zijn er veel meer.. :-) die echt heel veel van hun werk houden- dan kun je zien hoe hun handen liefkozen en dansen bij het gene dat ze doen. Hun handelingen lijken wel ritualistisch het is bijna alsof ze een of andere god aanbidden en alsof de manier waarop ze hun ambacht uitvoeren nog belangrijker is dan het eindresultaat.
“When the wrong man uses the right means, the right means work in the wrong way. When the right man uses the wrong means, the wrong means work in the right way”.
Zij hebben de ratrace verandert in een mandala en jij kan dat ook, zolang je maar geen haast hebt en je hebt geen haast als je weet dat je nergens heen hoeft. ‘Voor de persoon die een meester is in plezier, is alles in het leven een ritueel’. Iemand zei het eens zo: het is onmogelijk voor ons om bezig te gaan met het redden van de wereld tenzij we ons realiseren dat de wereld helemaal niet gered hoeft te worden.
Kali Yuga: periode van materialisme, afbraak en degeneratie
De Hindoes zeggen dat we op weg zijn naar de Kali Yuga ook bekend als het Duistere Tijdperk of Tijdperk of ook wel het IJzeren Tijdperk genoemd. Hindoes geloven dat de mensheid geestelijk degenereert tijdens de gehele cyclus. Kali Yuga het dieptepunt wordt meestal aangeduid als het Duistere Tijdperk omdat de mensheid dan het verst van de goddelijke periode (Satya Yuga) verwijderd is.
Tijdens deze laatste fase, tevens in ethisch opzicht laagste fase, zijn de meeste mensen zich enkel bewust van de fysieke aspecten van het leven. De relatie tussen mensheid en spiritualiteit wordt voornamelijk bepaald door bijgeloof en gezag en de filosofische overtuiging van het materialisme. O.a. het volgende artikel laat zien hoe actueel deze zaken momenteel zijn: Hoera onze denkbeelden kloppen niet meer
Het redden van de planeet
De Hindoes zeggen dat we op weg zijn naar de Kali Yuga – de periode van afbraak en als dat klopt dan is de ecologische afbraak waar we nu tegenaan kijken gewoon de terugkerende periodieke dood van ons wereldsysteem. Zo bekeken is het gewoon hoe de dingen gaan en is het niet heel veel anders dan de persoonlijke dood die ieder van ons onder ogen moet zien.
Misschien dat deze manier van denken wat koud of onverschillig op je overkomt, maar het zit heel anders. Wanneer je begrijpt wat er voor je ligt en je niet vecht tegen hoe de dingen gaan en als je er niet meer zo bang voor bent dan kun je er mee omgaan, dan kun je het handelen.
Het redden van de planeet – het in stand houden van het leven- is niet een panisch-apocalytisch-fanatische plicht. Het is een genoegen.