Studio JP, Wijk aan Zee
Depressie is een extreme existentiele crisis, een burgeroorlog tussen je ego en je ziel, tussen hoe je wilskracht wil dat je leeft en het leven dat echt bij je past. Tijdens een van onze gesprekken vroeg mijn psychiater hoe mijn leven eruit zou zien als ik zo perfect zou wezen als ik beweerde te willen zijn. Ik vertelde hem over een grafsteen op de begraafplaats in Driehuis..
– Het ego is de veroorzaker van alle problemen. Het ego is iets dat we niet zien omdat we het in de positie plaatsen van degene die verondersteld wordt te kijken. We zien de veroorzaker niet want de oorzaak zit op de positie van degene die de oorzaak aan het zoeken is. – David Bohm (1917-1992)
De werkelijkheid is dat wat wij voor waar aannemen. Wat we voor waar aannemen is wat we geloven. Wat we geloven is gebaseerd op onze waarnemingen. Wat we waarnemen heeft alles te maken met waar we naar zoeken. Waar we naar zoeken hangt af van wat we denken. Wat we denken hangt af van wat we waarnemen. Wat we waarnemen hangt af van wat we geloven. Wat we geloven bepaalt wat we voor waar aannemen. Wat we voor waar aannemen is onze realiteit.
Het leven, het fysieke universum is in wezen speels. Er is geen enkele noodzaak voor. Het hoeft niet ergens naar toe. Het heeft geen doel of bestemming waar het op uit zou moeten komen. Maar dat kun je het beste begrijpen als je het vergelijkt met muziek. Want muziek, als een kunstvorm, is in essentie speels. Je zegt ik speel piano, niet: ik werk piano. Waarom?
Muziek is anders dan bijvoorbeeld reizen. Wanneer je reist probeer je ergens te komen.
Het volgende is verassend en vernieuwend als je alleen maar hebt geleerd dat denken en technologie het hoogste is dat het bestaan ooit heeft voortgebracht. Dit artikel gaat over het leren kennen van de tekortkoming, de incoherentie, het systeemgebrek van het denken. David Bohm waarschuwde voor de gevaren van het onbegrensd richten op verstand en technologie en pleitte in plaats daarvan voor de noodzaak van een oprechte, ondersteunende dialoog. Bohm beweerde dat deze de conflicten en sociale verdeeldheid in de wereld zou kunnen verenigen.
Einstein noemde hem: “mijn spirituele zoon” en de Dalai Lama: mijn wetenschaps-guru”. David Bohm (1917-1992) was een theoretisch fysicus en filosoof, die belangrijke bijdragen leverde op het gebied van de kwantumfysica, neuropsychologie en de filosofie. Zijn onderzoek richtte zich voornamelijk op de aard van de werkelijkheid in het algemeen en van het bewustzijn in het bijzonder als een samenhangend geheel, dat volgens Bohm nooit statisch of volledig is.
Dialoog, stelt David Bohm, gaat echt in op het gehele denkproces, verandert de manier waarop het denkproces zich collectief ontwikkelt. We hebben niet echt aandacht besteed aan het denken als proces. We zijn in allerlei gedachten opgegaan, maar we hebben alleen maar aandacht voor de inhoud, niet het proces. Waarom heeft het denken aandacht nodig? Alles behoeft aandacht, echt. Als we machines zouden laten draaien zonder er aandacht aan ze te besteden zouden ze vastlopen. Ook ons denken is een proces, en dat heeft aandacht nodig, anders zal het vastlopen. (Bohm, “On Dialogue”, blz. 10.)
-We kunnen zeggen dat zo goed als alle problemen van de mens te wijten zijn aan het feit dat het denken niet proprioceptief is. (niet van zichzelf bewust)-
-Jij bepaalt niet wat je doet met de info. Het denken bestuurt jou. Maar het denken geeft jou de onjuiste info dat jij het verstand bestuurt, dat jij degene bent die het denken controleert. Terwijl in werkelijkheid het denken ieder van ons controleert.-
– Deze ziekte is een ziekte van denken, van kennis, van informatie die zich verspreid over de hele wereld. Het is vergelijkbaar met een virus. Hoe meer computers, radio´s en televisie we hebben, des te sneller het zich verspreid. –
– Het denken bouwt een valse structuur en verdedigt die tot het uiterste. Met een valse structuur, een aanhoudende valse schijn kun je geen interactie hebben, behalve dat je er doorheen kijkt, het doorziet, het valse zien als vals. –
– Het ego ploetert tegen de resultaten in, probeert die onplezierige resultaten te vermijden terwijl het doorgaat met dezelfde manier van denken. Dat is wat ik noem “duurzame incoherentie”.-
Eerst helemaal begrijpen en dan begrepen worden. In een dialoog is er niemand die probeert om te winnen. Iedereen wint wanneer er iemand wint.-
De werkelijkheid is dat wat wij voor waar aannemen. Wat we voor waar aannemen is wat we geloven. Wat we geloven is gebaseerd op onze waarnemingen. Wat we waarnemen heeft alles te maken met waar we naar zoeken. Waar we naar zoeken hangt af van wat we denken. Wat we denken hangt af van wat we waarnemen. Wat we waarnemen hangt af van wat we geloven. Wat we geloven bepaalt wat we voor waar aannemen. Wat we voor waar aannemen is onze realiteit.
Zoals het nu gaat worden de verwarring en de problemen steeds groter, die vermenigvuldigen zich, omdat we de problemen die het denken heeft gemaakt proberen op te lossen met denken. Het denken vertelt ons dat het ons ten dienste staat maar in feite worden we gegijzeld door het denken. Het denken doet van alles waar wij ons helemaal niet bewust van zijn. Als het denken de oorzaak is van onze problemen dan is nog meer nadenken niet de way out. We zullen moeten begrijpen wat de beperkingen zijn van het proces van het denken.
Niemand ontkent hier dat het er een tijd en een plaats is voor het denken, maar we hebben op een pijnlijke manier de beperkingen van het denken niet in de gaten en ook niet hoe klein de plek is die het denken eigenlijk inneemt in de realiteit. Het denken is de bron van onze problemen. De manier waarop we onze problemen proberen op te lossen is het probleem want we gebruiken het denken.
We nemen het denken voor lief in alles wat we doen. Het ligt ten grondslag aan alles wat we doen maar we slaan nooit acht op de activiteiten van het denken. Dan zegt het denken ons dat het de realiteit betrouwbaar aan ons terug rapporteert en we zetten daar geen vraagteken bij.
De oorzaak zit op de positie van degene die de oorzaak aan het zoeken is!
Het ego is de veroorzaker van alle problemen. Het ego is iets dat we niet zien omdat we het in de positie plaatsen van degene die verondersteld wordt te kijken. We zien de veroorzaker niet want de oorzaak zit op de positie van degene die de oorzaak aan het zoeken is!
Laten we een er probleem uitpikken. Wat is jouw favoriete probleem? Vervuiling? De natuur op zich is helemaal geen probleem. Die werkt prima op zichzelf. Een probleem wordt het omdat wij op een bepaalde manier denken. Door dingen uit elkaar te trekken. Daardoor is het ecologische probleem te wijten aan de manier waarop wij denken.
Het denken denkt dat vervuiling een probleem “daar” is en wil het oplossen. Maar dat slaat nergens op want tegelijkertijd creëert datzelfde denken alle activiteiten die het probleem juist veroorzaken en daarna creëert het denken andere activiteiten in een poging om de problemen op te lossen. Het denken laat niet de dingen stoppen die het ecologische probleem vormen, of het nationale probleem, of wat het probleem ook is.
Hoe meer computers, radio´s en televisie we hebben des te sneller het zich verspreid. De werkelijke crisis is niet de gebeurtenissen waarmee we geconfronteerd worden. Zoals oorlog, misdaad, drugs en economische chaos en vervuiling. In werkelijkheid zit het probleem de hele tijd in het denken. Iedere persoon kan iets doen aan dat denken omdat hij er midden in zit. maar een van de problemen die we tegenkomen is dat we zeggen: Het zijn zij daar die dat allemaal denken maar ík denk op de juiste manier. Dat is een vergissing.
Het denken doordringt ons het dringt in ons binnen. Het is vergelijkbaar met een virus- op de een of andere manier is deze ziekte een ziekte van denken, van kennis, van informatie die zich verspreid over de gehele wereld. Dus het soort van denken dat rondgaat om ons heen begint het over te nemen in ieder van ons, zonder dat we het ook maar opmerken. Het verspreid zich zoals een virus en ieder van ons is dat virus aan het voeden.
Daarom denk ik dat de poging om een plan te maken dat de maatschappij veranderen moet niet zal gaan werken, omdat de maatschappij het resultaat is van wat zij voor ons betekent en het plan zal niet veranderen wat die betekenis is.
In het voorbeeld van het ecologische probleem is de enige oplossing het stopzetten van de incoherente onsamenhangende activiteit van denken dat een valse structuur bouwt en dat tot het uiterste verdedigt. Een probleem is een probleem als je er iets aan kunt doen. Met een valse structuur, een aanhoudende valse schijn kun je geen interactie hebben, behalve dat je er doorheen kijkt, het doorziet, het valse zien als vals.
Dit stopzetten van gedachten komt niet voort door meer gedachten maar eerder door aandacht voor de processen en bezigheden van het denken zelf. Een diepe gevoeligheid, opmerkzaamheid voor het proces van het denken en niet alleen maar haar inhoud, is waar hier behoefte aan is.
We kunnen zeggen dat zo goed als alle problemen van de mens te wijten zijn aan het feit dat het denken niet proprioceptief is. (niet bewust van zichzelf)
Wanneer onze problemen ontstaan in een soort ‘oceaan’ van gedachten en taal, waarin we zijn ondergedompeld maar waar we ons maar vaag bewust van zijn dan zou het redelijk lijken om onderzoek te doen naar het werkelijke functioneren van ons denken en onze taal. Om dit te kunnen doen is het uiteraard nodig dat we deze functie serieuze aandacht geven.
We geven dergelijke aandacht aan een heleboel dingen waaronder de natuur, technologie, politiek, economie, de maatschappij, psychische problemen en zo voort. Waarom zou denken en taal het enige gebied zijn dat we automatisch en mechanisch laten werken, zonder serieuze aandacht, zodat de verwarring die hierdoor overblijft, het grootste deel van wat we op alle andere gebieden proberen te doen teniet doet. David Bohm genootschap
“Het incoherente van het denken verstopt zich achter de meest subtiele gedachte die er is, en dat is de gedachte die wij gebruiken om na te denken over die andere gedachte. Met het denken waarmee we proberen na te denken over onze problemen gebruiken we hetzelfde soort denken dat de bron is ván onze problemen.”
David Joseph Bohm (Wilkes-Barre, 20 december 1917 – Londen, 27 oktober 1992) was een in de Verenigde Staten geboren theoretisch fysicus en filosoof, die belangrijke bijdragen leverde op het gebied van de kwantumtheorie, neuropsychologie en de filosofie. Zijn interesse richtte zich voornamelijk op de aard van de werkelijkheid in het algemeen en van het bewustzijn in het bijzonder als een samenhangend geheel, dat volgens Bohm nooit statisch of volledig is.
Bohm bracht de opvatting naar voren dat de kwantumtheorie betekende dat het oude Cartesiaanse model van de werkelijkheid – dat er twee soorten substantie zijn: de mentale en de fysieke, die op de een of andere manier met elkaar in wisselwerking staan – te beperkt was. Om het aan te vullen, ontwikkelde hij een wiskundige en fysische theorie van “impliciete” en “expliciete” orde.
© 2024 Badgastenkerkje
Thema gemaakt door Anders Noren — Boven ↑
