Eerste vrouwelijke componist

WIJK AAN ZEE –Sjanneke van Herpen (cello) en Saskia Dommisse (zang) verdiepten zich in de muziek van de eerste vrouwelijke componist waarvan de naam bekend is: Hildegard von Bingen. Zij deden dit ongehinderd door muziekhistorische kennis en zonder notenschrift te kunnen lezen, puur op gehoor en gevoel, net zo authentiek als de manier waarop Hildegard het lied schreef zoals je verder in het artikel lezen kunt. Als je denkt dat 2 Unlimited oud is…Hildegard von Bingen leefde van het jaar 1098 -1179 en.. nog steeds

Haar tijdgenoten waren ontroerd door de vreemde schoonheid van haar muziek. Hildegard: “Ik had nooit onderricht gehad in muzieknotatie en zingen”

Het lied dat Sjanneke en Saskia hierboven spelen is een gedicht van Hildegard dat zij waarschijnlijk zelf op muziek heeft gezet. De muziek bestaat uit een eenstemmige melodie in een vroeg Duits neumenschrift, middeleeuws muziekschrift dat in zijn oudste vorm niet de exacte toonhoogte en – duur aangeeft , maar alleen het globale verloop van de melodie. In haar memoires blikt Hildegard von Bingen terug:

Ongehoorde wondermuziek

“Ongeschoold, componeerde en zong ik muziek ter glorie van God en de heiligen; voorheen had ik nooit onderricht gehad in muzieknotatie en zingen”. Tijdgenoten van haar die de muziek hadden gehoord, waren ontroerd door de schoonheid en tegelijk door de vreemdheid ervan. Dieter van Echternach, een van haar hagiografen, roemde de klank van een overweldigende zoete melodie, die ze met mirabili symphonia had gecreëerd. Volmar, haar secretaris, benoemde het als vox inaudite melodie.

De ziel is symphonisch

Vreemde, ongehoorde wondermuziek vond men het destijds. Hildegard begreep muziek vanuit een mystieke context. Toen ze schreef: symphonialis est anima, (de ziel is symphonisch) refereerde ze aan de Griekse mysticus en wiskundige Pythagoras (ca.569-ca.475 v. Chr.) ‘Piet Apegras’ leerde dat muzikale harmonie de structuur van ziel en lichaam tot één geheel maakt.

Saskia en Sjanneke in het Badgastenkerkje tijdens opname van O Virtus Sapientiae ( O, kracht van de wijsheid)