WIJK AAN ZEE – Op zondag 23 december om 12 uur is er een handpanconcert in het Badgastenkerkje. Een handpan of tong-drum is een vrij nieuw instrument dat bestaat uit twee op elkaar geplaatste ronde metalen schalen. Met de mogelijkheid om melodieën te spelen maakt het instrument verbinding tussen de Oosterse klankschaal en Westerse muziek. Het concert duurt ongeveer 40 minuten. Reserveren niet nodig. Inloop vanaf 11.30. Toegang: vrijwillige financiële bijdrage na het concert.

Luisteren naar de  klank van het instrument wordt door deelnemers omschreven als weldadig. Na het vorige concert in het Badgastenkerkje glimlachte iemand: nog nooit in mijn leven heb ik zo ontspannen naar muziek geluisterd.

Om niet iedere maand dezelfde aankondiging te plaatsen en omdat er interesse getoond wordt kijken we in dit artikel naar aspecten rond handpan, meditatie, klankschalen, mindfulness, waarneming en realiteit.

Diep luisteren

Omdat het moderne Westerse leven voortdurend een beroep doet om te verblijven aan de oppervlakte, binnen de ratio en alsmaar ‘efficient’ te zijn is er een grote behoefte aan rust, verdieping en verbinding en zoeken we naar manieren om het overdadige gepieker te bedaren en onszelf en elkaar te vinden. Noem het toeval dat in het kleine dorpje Wijk aan Zee alleen al, op vijf verschillende plekken yoga en meditatielessen worden aangeboden.

Populair boek over slaapproblemen

Boeddhistisch monnik en bestseller auteur Thich Nhat Hanh: “Ons hoofd zit vol lawaai omdat we non-stop denken. Daardoor horen we de roep van het leven en de roep van de liefde niet meer.” De zenmeester legt uit hoe we kunnen leren luisteren naar de stilte. Mindfulness wijst de weg naar stilte in jezelf. Je krijgt de innerlijke ruimte om diep te luisteren. Dan kom je erachter wie je bent en wat je met je leven wilt. Dan wordt ook je leven rijker en harmonieuzer, met meer aandacht voor verbinding: met jezelf, met anderen, met de dagelijkse omgeving en met de natuur. Stil zijn en stilte waarderen wordt veel eenvoudiger in een ondersteunende omgeving. “Als je zelf niet naar een rustiger, vrediger omgeving toe kunt gaan, omring jezelf dan zoveel mogelijk met mensen die een collectieve energie van rust en mededogen voeden, ” is wat hij voorstelt.

Verbinding en rust

Thich Nhat Hanh: “Veel van het lawaai om ons heen, zoals reclame, films, games, muziek, en gesprekken, vertelt ons wat we moeten doen, hoe we eruit moeten zien, hoe succes er uit ziet en wie we moeten zijn. En als je in een buurt leeft waar mensen bang, boos, teleurgesteld of wanhopig zijn, dan consumeer je de collectieve energie van boosheid en onrust, ook al wil je dit zelf niet. Woon je in een buurt met veel herrie, met veel getoeter en alarmen die afgaan, dan consumeer je die energie en bezorgdheid.

Maar ook in zo’n lawaaiige omgeving kun je een oase van stilte creëren.  Je kunt een positief voorbeeld van verandering zijn. Als je meer stilte en ruimte en vreugde in je leven wilt brengen bedenk dan dat niemand dit in zijn eentje kan. We zijn onlosmakelijk verbonden met onze omgeving, ons milieu, onze natuur. Het  in stilte luisteren naar de handpan kan deze verbinding versterken.

Volgens Oosterse inzichten bestaat er, apart van ons, niet eens een wereld, bestaat er apart van ons geen universum.  Alan Watts is een van degenen die er op wijst dat voor het idee van een van ons losstaande ‘buitenwereld’ wetenschappelijk niet is aan te tonen. Wij worden niet als een soort aliens geboren in deze wereld maar vanuit deze wereld.

De populaire  Duitse filosoof Markus Gabriel schreef onlangs de bestseller: Waarom de wereld niet bestaat De even prikkelende als eenvoudige stelling die Gabriel in dit voor een breed publiek geschreven boek verdedigt, is  dat eigenlijk alles bestaat (inclusief eenhoorns op de maan), maar de wereld niet.

Citaat uit het boek:

‘Ook alles wat niet bestaat, bestaat – het bestaat alleen niet in hetzelfde veld. Elfen bestaan in sprookjes, maar niet in de grote stad, massavernietigingswapens zijn er in de Verenigde Staten, maar – voor zover ik weet – niet in Luxemburg. Het is dus nooit alleen de vraag óf iets dergelijks bestaat, maar tegelijk ook wáár het dan bestaat. Want alles wat bestaat, bestaat ergens – al was het maar in onze verbeelding. De enige uitzondering daarop is opnieuw: de wereld. Die kunnen we ons niet eens inbeelden.’

Het bekende Twee Spleten experiment in de Quantum fysica suggereert dat er helemaal geen ‘harde’ realiteit bestaat los van onze waarneming.  Dat er niets kan bestaan zonder dat het wordt waargenomen.

Is alles wat we in de wereld waarnemen  een grote illusie? Cognitieve wetenschapper Donald Hoffman:
We zitten zo in elkaar dat we dingen kunnen waarnemen, wat nodig is om onszelf in leven te houden, dus we moeten die dingen serieus nemen. Als ik iets waarneem dat ik beschouw als een slang, dan ga ik die niet oppakken. Als ik een trein zie dan ga ik daar niet voor staan. Ik heb deze symbolen ontwikkeld om mezelf in leven te houden, dus ik moet ze wel serieus nemen. Maar we maken makkelijk de fout te geloven dat wanneer we die dingen serieus nemen we ze ook letterlijk moeten nemen.

Wanneer slangen geen slangen zijn en treinen geen treinen, wat zijn ze dan?
“Slangen en treinen hebben, net als deeltjes in de fysica, geen objectieve functies, onafhankelijk  van de waarnemer. De slang die ik zie is een representatie die gemaakt wordt door mijn sensorisch systeem om mij te informeren over de gevolgen van mijn acties. Evolutie zorgt voor acceptabele oplossingen, geen optimale. Een slang is een acceptabele oplossing voor het probleem van hoe ik me in een bepaalde situatie moet gedragen. Mijn slangen en treinen zijn mijn mentale representaties.”

In dit licht bezien zijn er aanwijzingen die er op duiden dat iedere crisis in ‘de wereld’ of die nu financieel- , ecologisch- of economisch is, in wezen spiritueel van aard is.

“De meesten van ons wachten tot de wereld zal veranderen, liever dan zélf te veranderen. Het zou makkelijker zijn als de wereld het voor mij zou doen, inmiddels ben ik er echter wel van overtuigd dat IK zal moeten veranderen:”